نظام پارلمانی برای کشور ما سم است؛ نظام ریاستی هم کارآمد نیست
تاریخ انتشار: ۶ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۴۸۴۲۲۹
آفتابنیوز :
محمد مهاجری وشت:چند سال است هر از گاهی بحث بر سر نظام «نظام ریاستی» و «نظام پارلمانی» داغ میشود. گروهی مدل اول و گروهی مدل دوم را میپسندند. طرفداران نظام ریاستی، مدافع دولت مقتدر با اختیارات زیاد هستند و موافقان نظام پارلمانی، دولتی را به تصویر میکشند که هر وقت از چشم مجلس افتاد، بلافاصله عوض شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
در حالت دوم، رئیسجمهوری با رأی مردم انتخاب میشود که کاملاً تشریفاتی است، و نخستوزیر (رئیس دولت) از طرف پارلمان برگزیده میشود و همه کارهای اجرایی در دست اوست.
بهنظر میرسد نظام پارلمانی، در کشور ما فعلاً و در کوتاهمدت قادر به عملیاتیشدن نیست. زیرا در این سیستم، باید احزاب پرقدرت با ساختارهای مستحکم وجود داشته باشد که در حال حاضر کشور فاقد آن است و بعید مینماید دستکم در 2ـ3 دهه آینده چشمانداز روشنی برای احزاب قدرتمند وجود داشته باشد.
دلیلش هم کاملاً روشن است. حاکمیت، احزاب را رقیب خود میبیند و ضمن بیاعتمادی به آنها فقط تشکلهایی را میپسندد که نهتنها با سیاستهای کشور هماهنگ باشند که آنها را تأیید کنند و بهبه و چهچه بگویند. تا وقتی که تأسیس حزب (حتی احزاب کاملاً همراه با سیستم سیاسی) و با تصویب ارکان حکومت شکل بگیرد و حتی کادر مرکزی آنها پس از تأیید صلاحیت توسط حاکمیت انتخاب شوند، احزاب پرقدرت و توانمندی که بتوانند موضوعات اساسی جامعه را به چالش بکشند وجود نخواهد داشت.
از اینها مهمتر اینکه در فلسفه سیاسی حاکم بر اندیشهورزان کشور، حزب وسیلهای پیشپاافتاده برای رسیدن به قدرت است بدون آنکه برای خود شأن پاسخگویی قائل باشد. در 11 دوره مجلس گذشته، کدام حزبی را بهخاطر داریم که با وجود در دست داشتن اکثریت پارلمان، مسئولیت مصوبات را قبول کرده باشد؟ در واقع نمایندگی مجلس، پستی است بسیار لذتبخش و هریک از اعضای پارلمان میتوانند هرچه خواستند بگویند، به هرچه دلشان خواست رأی مثبت یا منفی بدهند، به هر وزیری رأی اعتماد بدهند یا ندهند و دست آخر نیز، هیچ مسئولیتی را نپذیرند.
حال فرض کنید با چنین مجلسی، بخواهیم «نظام پارلمانی» داشته باشیم. آیا هیچ تضمینی وجود دارد که روی کار آمدن یا ساقط کردن یک دولت، کسی را پاسخگو کند؟ قطعاً خیر. همچنین فرض کنید مجلس (همانگونه که در مجلس یازدهم شاهدش هستیم) برآمده از اقلیتی ناچیز (مثلاً 10-15 درصد) آرای شهروندان باشد. از این مجلس ضعیف، انتظار میرود به نخستوزیر قوی رأی بدهد؟
شاکله سیاسی کشور نشان میدهد مادام که احزاب پرقدرت غایباند و فرایندهای تشکیل دولت از تمرین رقابت سیاسی حاصل نمیشود، حرفزدن از نظام پارلمانی کاملاً بیمعناست.
این بدان معنا نیست که نظام ریاستی نیز بیمسئله باشد. در حال حاضر که تقریباً نظام ریاستی بر کشور حاکم است، رئیسجمهور در قانون اساسی، اسماً شخص دوم کشور است اما اختیارات او متناسب با قدرتش نیست. در اصل 113 قانون اساسی، رئیسجمهور مسئول اجرای قانون اساسی است، اما شورای نگهبان صراحتاً در تفسیر خود آورده است که رئیسجمهور فقط در حوزه قوه مجریه مسئول اجرای قانون اساسی است! این یعنی تنزل مطلق قدرت. در مقام عمل نیز نهادها و دستگاههای متعدد در اختیارات و مسئولیتهای رئیسجمهور اخلال میکند بهطوریکه در دوره خاتمی، لفظ «تدارکاتچی» برای رئیسجمهور مصطلح بود. اگر قرار باشد هر گوشه از اختیارات و قدرت مقام دوم کشور در اختیار جای دیگری قرار گیرد، حتی تدارکاتچی بودن رئیسجمهور هم زیر سؤال است.
در هر حال بهنظر میرسد، (نظام ریاستی) با مزاحمتها و موانعی که بر سر راهش است قابلتداوم نیست، نظام پارلمانی هم در شرایط کنونی جامعه (با آنچه گفته شد) سمّ است. پس یکی از این سه راهحل باقی میماند. نخست: تغییر قانون اساسی؛ دوم: ارتقای اختیارات رئیسجمهور به سطح واقعیاش (بدون تغییر قانون اساسی)؛ و سوم: ادامه وضعیت فشل کنونی.
منبع: شرقمنبع: آفتاب
کلیدواژه: محمد مهاجری نظام پارلمانی نظام پارلمانی نظام ریاستی قانون اساسی رئیس جمهور
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت aftabnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «آفتاب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۴۸۴۲۲۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مخبر: توسعه روابط با کشورهای آفریقایی راهبرد اساسی ایران است
معاون اول رئیس جمهور گفت: توسعه روابط با کشورهای آفریقایی راهبرد اساسی ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی بوده است. - اخبار سیاسی -
به گزارش حوزه دولت خبرگزاری تسنیم، محمد مخبر عصر امروز (شنبه) در حاشیه دومین اجلاس بین المللی ایران و آفریقا در دیدار «کنستانتینیو چیونگا» معاون رییس جمهور زیمباوه با اشاره به ظرفیت های بسیار زیاد دو کشور برای تأمین و گسترش همکاری های فی مابین افزود: تعاملات اقتصادی و سیاسی جمهوری اسلامی ایران با کشورهای دوست و جهان براساس راهبرد برد-برد است.
معاون اول رئیس جمهور تبادلات علمی و دانشجویی، توسعه حمل و نقل و حل مسائل مالی و بانکی برای تسهیل روابط بخش خصوصی دو کشور را از دیگر زمینه های همکاری های ایران و زیمباوه برشمرد و تأکید کرد: دو کشور باید با ارزهای ملی خود تعاملات اقتصادی انجام دهند و نیاز به ارز کشور سوم که دشمن مشترک دو ملت نیز می باشد، وجود ندارد و در این راستا باید برنامه مشترک و جامع ده ساله همکاری های دو کشور تهیه و پیگیری و همچنین تفاهم نامه ها و قراردادهای امضاء شده هر چه سریع تر اجرایی و عملیاتی شود.
کنستانتینو چیونگا معاون رییس جمهور زیمباوه نیز با اشاره به توسعه روابط دیپلماتیک دو کشور از زمان پیروزی انقلاب اسلامی تأکید کرد: ایران و زیمباوه در یک مسیر حرکت می کنند و با وجود جدایی و مسیر طولانی جغرافیایی ، اهداف مشترک بسیار زیادی در برابر نظام سلطه دارند.
وی همچنین با محکومیت حمله رژیم صهیونیستی به کنسولگری ایران در دمشق و تسلیت شهادت سرداران سپاه در این حمله تأکید کرد: تحریم های گسترده کشورهای غربی برای از بین بردن استقلال ایران و زیمباوه بوده است اما دو کشور می توانند با تعمیق روابط خود تحریم های دشمنان دو ملت را خنثی کنند.
وی همچنین با تأکید بر اجرای 12 تفاهم نامه امضاء شده بین ایران و زیمباوه در دولت سیزدهم تصریح کرد: پیشرفت های شرکت های دانش بنیان و بخش خصوصی جمهوری اسلامی بسیار چشمگیر بوده است و به دنبال تقویت زیرساخت های همکاری دو جانبه براساس راهبرد برد-برد و بهره گیری از ظرفیت های ایران در زمینه های معدنی، انرژی، سلامت، پزشکی، کشاورزی، آبیاری مدرن و امنیت غذایی هستیم.
انتهای پیام/